Bukszpan wieczniezielony.

Bukszpan wieczniezielony. Buxus sempervirens.
Krzew liściasty o zimozielonych liściach, dorastający do 3-4mwys./szer.
Wykorzystywany w ogrodach do tworzenia niskich żywopłotów,  rzeźb ogrodowych. Dobrze rośnie zarówno na stanowisku słonecznym jak i zacienionym.
Wymagania.
Gleba o odczynie obojętnym lub zasadowym.
Kwitnienie.
Drobne, żółte kwiaty nie mają znaczenia dekoracyjnego.
Cięcie żywopłotów z bukszpanu.
Bukszpany tnie się co najmniej dwa razy w roku, wiosną, w maju i po zakończeniu wzrostu na przełomie sierpnia-września.
O ile bukszpan rosnący w gruncie nie ma dużych wymagań, to rośliny posadzone do donic trzeba jesienią troskliwie przygotować do mrozów.
Donicę z bukszpanem najlepiej postawić na płycie styropianowej, boki owinąć kilkukrotnie agrowłókniną. Same rośliny także dobrze jest owinąć białą agrowłókniną.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Odmiany bukszpanu.
Odmiany o słabszym wzroście:
- "Blauer Heinz" karłowa odmiana o regularnym pokroju i ciemnozielonych liściach, dorastająca do 0,4-1,0m.
- "Kraków" odmiana przyrastająca do 1,5 m wys./szer. -"Suffruticosa" karłowa odmiana dorastająca do 1m wys. i szerokości, 
-Sunnyside" dorasta do 1,2-1,5m wys., liść drobny, skórzasty, zielony.
- "Vardar Valley",
Odmiany o wybarwionych liściach: 
- "Aurea Pendula" odmiana o zmiennych żółtokremowych, kremowo-zielonych i zielonych liściach i przewieszających się gałęziach,  krzew dorasta do 1,5 m wys.,
- "Aureovariegata" odmiana z wiosną żółtym, w trakcie sezonu z pstrokatym, żółto-kremowo-zielonym liściem,
- "Elegans" liście zielone z białą obwódką, krzew dorasta do 1m wys./szer.,
- "Elegantissima" odmiana z żółto-kremową obwódką liścia,
- "Golden China" odmiana o żółtych liściach, z czasem zieleniejących, dorasta do 2 m wys./szer., 
- "King Midas"odmiana o żółtych przyrostach,miniaturka dorasta do 1,0m wys. i szerokości,
- "Latifolia Maculata", odmiana dorasta do 1,2m,  kolor liści zmienny, wiosną cały liść kremowo-żółty, latem pstry zielono-kremowy,
- "Rotundifolia Aurea" odmiana o żółtych liściach, które na pełnym słońcu mogą ulec poparzeniu,
Odmiany o pokroju kolumnowym:
- "Appalachian Pyramid" pokrój piramidalny do kolumnowego,
- "Dee Runk" pokrój kolumnowy,
- "Fastigiata", zwarty, wyprostowany pokrój, krzew dorastający do 3-4 m i 1m szerokości,
- "Graham Blandy" wysokość do 4m, pokrój wyprostowany, nieregularny, wąski,
- "Pyramidalis" odmiana kolumnowa dorastająca do 4m wys. o ciemnozielonych liściach,
Odmiany o pokroju kulistym:
- "Suffruticosa" odmiana karłowa dorastająca do 1m, liść zielony, pokrój kulisty,
- " Vardar Valley".

Funkia późnokwiatowa. Hosta tardiflora.

Funkia późnokwiatowa. Hosta tardiflora.
Pochodzi z Japonii, gdzie nazywa się ją "Aki Giboshi" , co oznacza "jesienną hostę".

Obok funki babkolistnej jedna z niewielu odmian funkii o atrakcyjnych kwiatach.
Funkia późnokwiatowa, jest niewysoką (do 35cm) wieloletnią byliną. Ma lancetowate, ciemnozielone, grube, skórzaste liście o wyraźnie widocznych unerwieniu.
Kwitnie na przełomie września i października, kwiaty w kwiatostanach są gęsto osadzone, fioletowe, w stosunku do wielkości roślinki duże i atrakcyjne, z daleka przypominają jesienne hiacynty.
Funkia może rosnąć w słońcu, lub półcieniu.

zdjęcie pochodzi ze strony http://sadzawka.pl/Hosta_tardiflora

Pięknotka Bodiniera. Callicarpa bodinieri.

Pięknotka Bodiniera "Profusion". Callicarpa bodinieri.
Krzew o luźnym, kulistym pokroju, pochodzący z Chin, osiągający 3m wysokości i 2m szerokości.
Eliptyczne, ostro zakończone liście. Wiosną bordowe, owłosione, w miarę upływu czasu stają się zielone a włoski znikają.
Małe, różowe/ różowofioletowe kwiaty zebrane w wierzchotki, kwitną latem (lipiec-sierpień).
Dekoracyjne, fioletowe owoce zrobią krzewy od września/października i utrzymują się na pędach do mrozów.

Pięknotka potrzebuje żyznych, przepuszczalnych i lekko kwaśnych gleb, słonecznego/półcienistego stanowiska.
Krzew najlepiej rośnie w ciepłych, zacisznych zakątkach ogrodu.
Posadzenie obok siebie kilku sztuk zaprocentuje obfitszym kwitnieniem (rośliny zapylają się krzyżowo).
Na zimę zaleca się okrywanie i kopczykowanie zwłaszcza młodych krzewów pięknotki.
Ciekawa roślina do jesiennych zestawień kolorystycznych i florystyki.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Odmiana "Profusion" została wyselekcjonowana w holenderskich szkółkach  T. van Veen & Zonen, spośród odmiany botanicznej giraldii, naturalnie występującej w Chinach i dorasta do 2m wysokości i 1-1,2m szerokości. Oprócz kompaktowych w porównaniu z gatunkiem rozmiarach odmiana "Profusion" obficiej kwitnie i owocuje (owoce zebrane po 30-40 szt.).
Odmiana wrażliwa na mróz (strefa 6b). Gdy temp. spada poniżej -18^oC  przemarza, wprawdzie rośliny dobrze odbijają wiosną, ale owoców jest mało lub nie ma ich wcale, ponieważ kwitnienie odbywa się na dwuletnich pędach. W zimniejszych rejonach Polski pięknotkę można hodować w donicy i jesienią traktować tak  jak np. oleandry.
Docenieniem walorów dekoracyjnych  pięknotki "Profusion" było przyznanie w 1984 roku przez brytyjskie Królewskie Towarzystwo Ogrodnicze (RHS) nagrody Award of Garden Merit (AGM).
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Cięcie.
Po posadzeniu krzewy tniemy nad 2-3 parą oczek. Dzięki temu krzew się zagęści.
W kolejnym roku pędy skracamy o połowę.
W kolejnych latach wycinamy wszystkie pędy krzyżujące się, cieniujące środek krzewu i przemarznięte.

Przechowywanie karp dalii.

Postanowiłam przechować karpy do następnego roku, ponieważ niektóre odmiany dostałam w prezencie, inne wiozłam z daleka, żeby posadzić ja w swoim ogródku.
Wykopałam rośliny chwilę przed pierwszymi przymrozkami, przycięłam łodygi na 20-30 cm,  postawiłam rośliny na obciętych łodygach, "zielonym do dołu"w przewiewnej altanie, żeby karpy obeschły. W workach mam przygotowane trociny (zamiast nich może być podobno suchy torf, ścinki papieru, zmięte gazety). W wolnej chwili poukładam w ażurowych skrzynkach warstwę trocin, ułożę na nich karpiny roślin, boki i górę obsypię trocinami i będę czekać na wiosnę.
Wprawdzie zarówno dalie, jak i paciorecznik, czy mieczyki są wrażliwe na przymrozki, ale żeby wcześniej cieszyć się kwiatami, wysadzam rośliny kwietniu do doniczek, "podpędzam" w tunelu foliowym i moje kwiaty, po zahartowaniu, są bliskie kwitnienia.
Przy przechowywaniu karp trzeba pamiętać, że bulwy i cebule, na których widać objawy chorób grzybowych, świeże uszkodzenia spowodowane mechanicznie, albo przez zwierzęta, trzeba wyrzucić.
Przegląd roślin najlepiej zrobić także w zimą np. w styczniu.
Ważne jest, aby temperatura przechowywania karp wynosiła 5-8 stopni Celsjusza.

Mały ogródek przy szeregowcu.

Zdjęcia z ogródka przy szeregowcu.

W ogrodzie dominują rośliny o białych kwiatach (róża "Chopin", tawułka japońska, piwonia, miskant chiński "Morning Light", jarząb mączny, "niebieskie iglaki np. jałowiec skalny "Skyrocket", jodła jednobarwna z przeznaczeniem na drzewko choinkowe).
W tym niewielkim, niespełna 120m ogródku, znajduje się taras, drewutnia, jagodnik i całkiem spory trawnik.

Ogród przy szeregowcu z grabowym żywopłotem.

Ogród po roku od założenia. Rośliny już podrosły, zdążyły zakwitnąć, a niektóre nawet zaowocować.
Ogród podzielony jest na dwie połączone trawnikiem części.
Trawiasty przedogródek wysypany kamieniem obsadzony kosodrzewiną, rozplenicą japońską i lawendą.
Wyższym akcentem jest sosna górska szczepiona na pniu oraz dwie wiśnie osobliwa "Umbraculifera".
Do tyłu prowadzi przejście w żywopłocie grabowym (na razie niskim), trawnik prowadzi obok wzniesionej grządki na tył ogrodu. Można się tam położyć na trawniku, podjeść borówek, albo nic nie robić.
Z roślin dominują hortensje bukietowe "Phantom", jałowiec chiński, trawy: proso rózgowate, imperata cylindryczna "Red Baron", miskant olbrzymi. Wiosną kwitną piwonie, migdałek trójklapowy, potem czosnki główkowate.

Miskanty. Królowie jesieni.

Najlepsze z najlepszych są rośliny kwitnące jesienią.
Każda pora roku jest moją ulubioną, każda ma swoje uroki, ale wczesna jesień to cud. Można chodzić na grzyby, dzielić i przesadzać, robić zamówienia na swój ogródek i podziwiać trawy rabatowe, które teraz są przepiękne.
Miskanty, rozplenice, prosa dopiero teraz oczarowują, słońcem przeciskającym się między źdźbłami, rosą na kłosie...
Z miskantów cukrowych można sadzić labirynty i chować się wśród nich na huśtawce lub hamaku, piękne są rozplenice japońskie posadzone w przedogródku, urocze seslerie i owiec wśród wrzosów. Wymieniać można długo, ale lepiej się cieszyć urodą tych niewymagających niczego, oprócz dobrze dobranego stanowiska, roślin.

Z aparatu.

Zdjęcia roślin bez składu i ładu.

Jesień. Ogród trzy lata o założenia.

Bergenia sercolistna "Bach". Bergenia cordifolia.

Bergenia cordifolia „Bach”. Bergenia sercolistna „Bach”.
Bergenia pochodzi z Azji, jest zimozieloną byliną mogącą rosnąć na jednym stanowisku przez kilkanaście lat. Osiąga wysokość 30cm, wysokość z kwiatami do 45cm. Różowe, miododajne kwiaty skupione w gronach, pojawiają się w kwietniu i maju. Duże, owalne, ciemnozielone liście zdobią rośliny przez cały rok. Zimą przybierają ciemozielony, przychodzący w bordo i brąz, kolor. Bergenię można wykorzystać do podsadzania drzew i krzewów, na skalniaki i przy obsadzaniu oczek wodnych. Rośliny urosną zarówno na stanowiskach słonecznych jak i cienistych, na wilgotnym i umiarkowanie wilgotnym stanowisku. Jest w pełni odporna na temperaturę. Bezproblemowa roślina sprawdzająca się w wielu kompozycjach, zarówno z trawami ozdobnymi jak i iglakami i krzewami liściastymi.

Bergenia sercolistna „Bach”.

Odmiana wielkością przypominająca gatunek, zimą jej liście nabierają odcieni czerwieni i fioletu. Cechą charakterystyczną odmiany jest kolor kwiatów, bladoróżowy, prawie biały.
Rozstawa 7szt./m kw. chociaż osobiście posadziłabym 5 szt.

Gardenia 2014.

W drodze do pracy.

Czarcia miotła.

Czarcia miotła to anomalia, objawiająca się powstaniem gęstego skupienia silnie rozgałęzionych pędów. Czarcie miotły występują zarówno na roślinach liściastych jak i iglastych. Na jednej roślinie może występować wiele czarcich mioteł, przy czym liczniej ich występowanie może spowodować obumarcie rośliny. Skupiska pędów powstają na wskutek zahamowania rozwoju pąka szczytowego i patologicznego rozwoju pąków bocznych.
Bezpośrednimi przyczynami takiego zaburzonego rozwoju pędów są:
- grzyby np. Melampsorella caryophyllacearum powodujący powstawanie czarciej miotły na jodle, szpetkowce (Taphrina cerasi) z klasy workowców (Ascomycetes) u czereśni i grabu, rdze (Chrysomyxa arctostostaphyli) z klasy podstawczaków (Basidiomycetes) na świerku w Ameryce Północne
- bakterie, fitoplazmy (organizmy mykoplazmatyczne) drobnoustroje wielopostaciowe (pleomorficzne) zaliczane do bakterii mające zdolność wektorowego (skoczki, szpeciele) rozprzestrzeniania się,
riketsje drobne bakterie Gram-ujemne o kształcie pałeczkowatym bezwzględne pasożyty wewnętrzne, przeważnie u stawonogów,
- samoistne mutacje pąkowe, dzięki którym powstają "sporty" różniące się od roślin matecznych zabarwieniem owoców  (jabłonie, wiśnie),  pokrojem, wielkością liści, długością szypułek owoców, porą dojrzewania.
Jeżeli komórki zmutowane u roślin okrytozalążkowych zajmują wszystkie trzy warstwy (piętra) komórek inicjalnych mutacja jest już zupełnie utrwalona i przestaje być chimerą.
- wirusy.
Sadzonki z pędów pobranych z czarcich mioteł spowodowanych przez mutacje zachowujące specyficzny sposób wzrostu są wykorzystywane są przez szkółkarzy do otrzymywania nowych odmian. Przykładem jest kultywar świerka pospolitego Picea abies 'Little Gem', otrzymany z czarciej miotły świerka odmiany 'Nidiformis'.
Rośliny na których pojawi się czarcia miotła w mądrość ludowa nazywa "piorunowym krzakiem".
Czarcia miotła może po zaszczepieniu wrócić formy gatunku, czyli mieć typowe dla gatunku przyrosty lub barwę liści/igieł.

 Na zdjęciu poniżej moja własna, ogrodowa czarcia miotła.

źródło:
wikipedia
www.tomczak.pl

Liliowce "500" plus przepis na obiad.

Liliowce są popularną w ogrodach grupą bylin.
Dobrze zakomponowana rabata, kwitnie od czerwca do jesieni. Wśród kolorów dominują żółcie, pomarańcze, czerwienie i brązy, ale bez trudu można posadzić też rośliny o "białych", fioletowych i różowych kwiatach.
Często spotykaną w nasadzeniach masowych odmianą jest "Stella d'Oro", niewielka odmiana o wysokości ok. 30-40 cm, z kwiatostanem wyniesionym niewiele nad liście.
Pojedyncze kwiaty o sześciu działkach kielicha, intensywnie żółte.
Obficie kwitnie posadzona na stanowisku słonecznym , ale dobrze radzi sobie także w półcieniu.
Lubi stanowiska żyzne i umiarkowanie wilgotne, ale dobrze zniesie krótki okres suszy.
Jak reszta liliowców jest w pełni mrozoodporna i może rosnąć wiele lat w jednym miejscu.
Zabiegi ograniczają się do podsypania roślin nawozem wieloskładnikowym i usunięcia wiosną zeszłorocznych liści.
Cechą charakterystyczną odmiany "Stella o'Oro" jest długi okres kwitnienia, tzn. od czerwca do września, przy sprzyjającej pogodzie do października. Na trzyletniej kępie tej odmiany powinno w ciągu sezonu pojawić się dwieście pięćdziesiąt kwiatów.
Tymczasem pojawiła się grupa "500", które na trzyletniej kępie powinny wydać pięćset kwiatów!
Jest to kusząca perspektywa i nie mogłam się powstrzymać przed zamówieniem odmian do swojego ogrodu.
W grupie "500" znalazłam dostępne w Polsce odmiany:
- "Bakabana"- odmianę o żółtych kwiatach, podobną do "Stella d'Oro", ale z dwukrotnie większą ilością kwiatów i wyższa dorastająca do 65cm,
- "Bettylen"- odmianę o wys. do 55cm, z dużymi, do 13 cm średnicy, kwiatami w kolorze jagodowym, z białą falbanką wokół brzegu płatka i żółtą gardzielą,
- "Black Eyed Susan"- odmianę dorastająca do 60cm, kwiatach o średnicy do 13cm, żółtych z czerwonym okiem,
- "Madeline Nettles Eyes"- odmianę dorastająca do 50cm, o niedużych, do 8cm średnicy, kwiatach, pomarańczowe płatki i brązowe oko i krawędź płatka,
 i na koniec "Entrapment" odmianę dorastająca do 60cm, o dużych, do 14cm średnicy, kwiatach w kolorze jasnofioletowym, lekką falbanką wokół płatka i w mogąca na trzyletniej kępie wydać ciągu sezonu 700 kwiatów!

Nie mam jeszcze swoich zdjęć ww. odmian, dlatego umilam sobie czas przeglądając zeszłoroczne zdjęcia moich liliowców.

 -"A co zrobisz z taką ilością kwiatów?"
Jak praktycznie wykorzystać taką ilość kwiatów pojawiającą się przez całe lato na roślinach?
Można przygotować makaron z kwiatami liliowców, poniżej przepis zaczerpnięty z książki Łukasza Łuczaja "Dzika kuchnia" na kwiaty liliowca z grzybami mun.
Do przygotowania tego dania potrzeba:
-20 kwiatów liliowca, najsmaczniejsze są według autora odmiany o brązowych kwiatach, mnie smakowały wszystkie, może dlatego, że zbierałam pąki kwiatów,
- 20 dag suszonych grzybów mun,
- 2 papryczki chilli,
- pieprz syczuański,
- kilka łodyżek szczypiorku,
- mały kawałek imbiru,
- 2 ząbki czosnku,
- łyżka cukru,
- łyżka octu,
- 2 łyżki sosu sojowego,
- olej do smażenia,
- szeroki makaron, może być tagliatelle, albo ryżowy,
Grzyby zalewany wodą na godzinę, aby napęczniały.
Makaron przygotowujemy zgodnie z instrukcją na opakowaniu.
Siekamy namoczone grzyby, czosnek, imbir, papryczki chilli (ja usuwam większość nasion), szczypiorek.
Z  kwiatów usuwamy pręciki i słupki.
Rozgrzewamy olej w woku, gdy zacznie dymić wrzucamy pieprz, chilli, imbir, czosnek, sos sojowy, energicznie wszystko mieszamy żeby przyprawy się nie spaliły i nie zgorzkniały! Wrzucamy kwiaty i grzyby, smażymy przez chwilę (1-4minuty), cały czas energicznie potrząsając wokiem. Doprawiamy całość cukrem i octem, wrzucamy makaron i szczypiorek, wszystko dokładnie mieszamy.
Uwaga autora:
Dodając 1/2 litra wody lub bulionu otrzymamy zupę z kwiatów liliowca.
Uwaga moja:
Był pierwszy obiad z kwiatami liliowca i parę pierwszych kęsów przełykałam z niepokojem. Okazało się, że pąki w smaku przypominają groszek cukrowy  a chrupane na surowo są przyjemnie jędrne i chrupiące. Smacznego!

Przygotowania do sezonu wiosennego.

Wybieranie nasion w styczniu może wydawać się przesadą. Przecież jeszcze nie da się niczego posiać, a nasiona można kupić w kwietniu w markecie budowlanym! Niby tak, ale zapewne nie tylko ja, przeglądam internet w poszukiwaniu nowości jak i starych, niedostępnych w regularnym obrocie odmian.
W ramach listy rośłin wartych ponownego zakupu zapisuję:
- marchew "Deep Purple" F1, Daucus carota subsp. sativus var. atrorubens, w zeszłym roku wysiałam ją dopiero pod koniec maja, a mimo zebrałam obfite plony. Marchewki były soczyste, fioletowe, słodkie, długie, węższe niż pomarańczowe kuzynki. Ww. odmiana jest średniopóźna, przeznaczona do bezpośredniego spożycia i krótkiego przechowywania. Fioletowa barwa utrzymuje się po obróbce termicznej, tak więc zarówno ciasto marchewkowe jak i pieczone warzywa uzyskają intrygujący kolor, przy typowym smaku marchwi. Według Wikipedii "Czarna marchew zawiera dużo acylowanych antocyjanów. Ma też więcej niż marchew pomarańczowa karotenoidów (m.in. beta-karorenu i luteiny) oraz związków fenolowych. Jest ponadto bogatym źródłem błonnika.".
Czyżby należało jej więc wysiać w tym roku odrobinę więcej, np. w dwóch terminach?
- dynię piżmową Cucurbita moschata, niewielkie dynie dojrzały dość późno, czyli w październiku, ale były nadzwyczaj smaczne, maślane w smaku, pyszne w wersji pieczonej jak i w zupie,
- boćwina, burak liściowy "Bright Lights" Beta vulgaris subsp. vulgaris.

Z kwiatów odkryciem roku była dla mnie werbena patagońska Verbena bonariensis, którą troskliwie rozmnażałam na parapecie, niewiedząc, że jest niezniszczalna. Ładna jako tło, wypełnienie dużych rabat.

Towarzystwem dla niej mogą być miskanty, rozplenice, dalie, kosmosy...co komu przyjdzie do głowy, można z werbeny, gaury i traw zrobić wąskie rabaty- żywopłoty. W masie ma nieodparty urok, patrząc na pojedyncze kwiaty można ją zbyt pochopnie "skreślić". Popularna w ogrodach angielskich.

Z krzewów...mam nadzieję, że zimę przeżyją bez szwanku nowe hortensje!