Fenologiczne pory roku.

Mając nadzieję, że śnieg zniknie i w końcu będzie można pójść do ogrodu chciałam przypomnieć sobie jakie fenologiczne pory roku  występują w Polsce.
Takie pory roku wyznaczane są nie na podstawie obserwacji  astronomicznych, ale przez występujące zjawiska przyrodnicze.

zdj. 1. Krokusy  Crocus.

 Na początek zaranie wiosny, przedwiośnie: jego początkiem jest kwitnienie leszczyny pospolitej Corylus avellana, później zaczyna pylić olsza Alnus glutinosa, kwitną wawrzynek wilczełyko Daphne mezereum, przebiśniegi Galanthus nivalis, następnie ziarnopłony Ficaria verna, zawilce Anemone nemorosa i A. ranunculoides,  przylaszczki Hepatica nobilis i kaczeńce Caltha palustris. Przedwiośnie, jest jedną z najdłuższych fenologicznych pór roku. Może ono trwać do 75 dni. Może zacząć się w ostatnich dniach stycznia, albo jak w tym roku dopiero z początkiem kwietnia.

 Zdj. 2 Przylaszczka pospolita Hepatica nobilis.

Wtedy będzie jednak trwać tylko kilka dni, bo przyjdzie kolej na następną porę roku pierwiośnie, które może trwać od 13 do 37dni. W tym czasie cieszymy się kwiatami pierwiosnków Primula officinalis, wiśni Prunus cerasus, czereśni Prunus avium, gruszy Pyrus communis i jabłoni Malus silvestris, a także poziomki Fragaria vesca, i borówki czarnej Vaccinium myrtillus, cieszy nas delikatna zieleń młodych liści buków Fagus silvatica i dębów szypułkowych Quercus robur.
Przedwiośnie przypada na kwiecień i maj.
Pełnia wiosny, która trwa od 13 do 34 dni, występuje w maju lub w czerwcu, a wyznacza ją kwitnienie lilaka pospolitego Syringa vulgaris, jarząbu pospolitego Sorbus aucuparia, kasztanowca Aesculus hippocastanum oraz chabra bławatka Centaurea cyanus i jaskra ostrego Ranunculus acer. W tym też czasie kłosi się (wytwarza kłosy) żyto ozime Secale cereale.
Potem przychodzi pora na wczesne lato, które trwa między 18 a 50 dni i przypada w maju lub w połowie czerwca. Wczesnym latem kwitnie bez czarny Sambucus nigra, robinia akacjowa Robinia pseudacacia, dziurawiec Hypericum perforatum i grzybień biały Nymphaea alba, pojawiają się kłosy żyta jarego i owoce poziomki.
Między czerwcem a początkiem września trwa lato, kwitnie wtedy lipa drobnolistna Tilia cordata, dojrzewają maliny Rubus ideus, owoce bzu czarnego i jarząbu, trwają żniwa.
Następnie przychodzi pora na jesień, malowniczą złotą jesień, w czasie której żółkną liście lipy, klonu pospolitego Acer platanoides, brzozy brodawkowatej Betula pendula i kasztanowca, oraz późną jesień, trwającą w listopadzie lub na poczatku grudnia, do chwili  gdy spadną wszystkie liście buków i brzóz. Gdy kończy się wegetacja roślin zaczyna się zima, umownie przyjmuje się, że jej początek to trzy następujące po sobie dni z ujemną temperaturą. Zima może trwać od listopada do kwietnia.
Znajomość fenologicznych pór roku to nie tylko "sztuka dla sztuki", warto przecież wiedzieć kiedy jest najlepsza pora na wykonywanie prac w ogrodzie. Przykładem niech będzie cięcie i odkrywanie róż. Jest to kwestia, mówiąc oględnie dość delikatna, róże są kapryśne i można się bać, że jeśli odkryjemy je za wcześnie delikatne pąki zmarzną, aby spokojnie przystąpić do tego zadania wystarczy zapamiętać jedną zasadę: róże odkrywamy i tniemy na początku kwitnienia forsycji pośredniej.